In Frankrijk hebben 3,8 miljoen mensen regelmatig last van een sterke stijging van hun bloedsuikerwaarden! Deze stijging doet zich zelden plotseling voor, maar is eerder het gevolg van glykemische stoornissen die onopgemerkt blijven omdat ze geen symptomen hebben. Eenvoudige veranderingen in de levensstijl en eetgewoonten kunnen deze waarden op natuurlijke wijze reguleren. Hieronder volgen enkele definities en oplossingen om te voorkomen dat deze stoornissen verergeren.

Waarom is er te veel suiker in het bloed?

Het lichaam produceert insuline voor de stofwisseling. Insuline is een hormoon dat door de alvleesklier wordt aangemaakt. Het zorgt ervoor dat bloedglucose de cellen van de lever, de spieren en het vetweefsel kan binnendringen. Als glucose op deze manier wordt opgeslagen en verwerkt, blijft ze stabiel. Deze glucosevoorraad wordt aangesproken voor de energiebehoefte van het lichaam. De glucosestatus hangt af van het evenwicht in al deze fysiologische interacties.

Wanneer het lichaam met hyperglykemie wordt geconfronteerd, past het zijn reactie geleidelijk aan: ofwel door te weinig insuline te produceren, ofwel door weerstand te bieden aan de cellen die ermee in contact komen.

Wat zijn de symptomen van hyperglykemie?

Diabetes wordt vastgesteld door de analyse van een bloedmonster. 

• Nuchtere bloedglucose tussen 0,7 en 1,10 g/l
• Wanneer de nuchtere bloedsuikerwaarden tussen 1,10 g/l en 1,25 g/l liggen, zijn waakzaamheid en een gezonde levensstijl geboden.
• Wanneer de nuchtere bloedsuikerwaarden twee keer na elkaar 1,26 g/l of meer bedragen, of wanneer ze op eender welk moment van de dag 2 g/l of meer bedragen, is het tijd om tot actie over te gaan.
• De HOMA-index wordt gebruikt om insulineresistentie te meten. Een index hoger dan 2,4 duidt op aanhoudende hyperglykemie.

De eilandjes van Langerhans scheiden twee hormonen af: insuline en glucagon, die inwerken op de perifere weefsels (lever, spieren, vetweefsel) om glucose op te slaan of af te geven aan het bloed, zodat de bloedsuikerspiegel stabiel blijft.

Wat zijn de gevolgen van een verhoogde bloedsuikerspiegel?

Hyperglykemie, een glykemische stoornis die steeds vaker voorkomt, kan al dan niet het gevolg zijn van een opeenstapeling van ongunstige factoren: abdominale obesitas, arteriële hypertensie, hyperinsulinisme, hypercholesterolemie. Deze stoornis is ook een kwestie van genetische of epigenetische aanleg.

Insuline stuit op toenemende weerstand van de lever en andere organen. Hierdoor dringt glucose niet langer door in de cellen, wat leidt tot bloedglucose-intolerantie. Om dit verlies aan cellulaire energie op te vangen, moet de alvleesklier steeds opnieuw insuline produceren. Zo raken de cellen die deze insuline produceren, de zogenaamde eilandjes van Langerhans, geleidelijk aan uitgeput. Als gevolg daarvan wordt er onvoldoende insuline afgescheiden en treedt er hyperglykemie op. Deze tussenfase, die meestal onder de radar blijft, kan een tiental jaar duren. Bij gebrek aan duidelijke stoornissen weet de helft van de mensen niet hoe ze hun gezondheidsproblemen moet interpreteren. Daarom is waakzaamheid en regelmatig bloedonderzoek nodig. De risico's worden ook kleiner bij een normale body mass index.

Preventie: de beste manier om gezond te blijven

Medisch onderzoek heeft tot unanieme conclusies geleid: stofwisselingsziekten houden voornamelijk verband met de levensstijl. De prevalentie van diabetes is explosief toegenomen door de dominantie van de voedingsindustrie (overmatige inname van suiker, zout en vetten), de groei van de sedentaire bevolking, het tabaksgebruik, de blootstelling aan luchtverontreinigende stoffen...

Reageren vanaf de eerste symptomen

Hyperglykemie is omkeerbaar en kan worden vermeden (behalve in het specifieke geval van zwangerschapsdiabetes). Het metabole syndroom vergt een vergelijkbare voedingsondersteuning om een of meer veranderde metabole parameters weer in evenwicht te brengen: cholesterol - triglyceriden - glykemie. Hoe sneller er wordt opgetreden, hoe beter de resultaten!

Een dieet zonder restricties om de bloedsuikerspiegel in balans te brengen 

Hoewel het essentieel is om uw levensstijl aan te passen en, indien nodig, gewicht te verliezen, is een drastisch dieet vaak contraproductief. De Internationale Diabetes Federatie en de Franse Diabetes Federatie zijn het er unaniem over eens: het langdurig volhouden van een gezond dieet gaat boven restricties1. Een dergelijk dieet kan ook worden gebruikt om de calorie-inname te verminderen bij overgewicht, zonder een risico op tekorten, vooral bij oudere mensen. 

Bevoorrechte voedingsmiddelen

• Beperk industriële, geraffineerde en bewerkte voedingsmiddelen met veel suiker en ongezonde vetten (VVZ, transvetten, additieven ...).
• Geef de voorkeur aan voedingsmiddelen met een lage tot gemiddelde glykemische index (lage GI < 55, gemiddelde GI van 55 tot 70, en hoge GI > 70), zoals vers fruit en verse groenten, volkoren (of halfvolkoren) graanproducten en peulvruchten.

Welke voedingsmiddelen moet ik vermijden als ik diabetes type 2 heb?

• Geen enkel gezond en zelf bereid voedingsmiddel is verboden. Wees echter op uw hoede voor suikerhoudende voedingsmiddelen die erom bekendstaan de bloedsuikerspiegel te verhogen.
• Stel uw menu's zo samen: 1/4 dierlijke of plantaardige eiwitten, 1/4 granen en 1/2 groenten.

Onze tips om de glykemische belasting van een maaltijd te verlagen 

1- Geef de voorkeur aan volledige, niet-gemengde vormen

Vermijd mousses, soepen, papjes, purees of vruchtensappen. De glykemische index van een voedingsmiddel varieert afhankelijk van hoe het wordt bereid, hoe lang het wordt gekookt en hoe het wordt gekookt.

2- Denk na over de bereidingswijzen

• Beperk gefrituurde vette voeding en gerechten met saus.
• Geef voor groenten de voorkeur aan snel garen. Het resultaat zijn knapperige, smakelijke groenten. 
• Kook pasta en rijst al dente om hun glykemische index te verlagen. 
• Afgekoelde zetmeelrijke voedingsmiddelen zijn ook interessant omdat ze resistent zetmeel bevatten. Resistent zetmeel vormt een voorraad aan prebiotische voedingsvezels die een verzadigend effect hebben en de darmtransit reguleren.

3- Combineer voedingsmiddelen om risico's te beperken

Zorg ervoor dat u koolhydraten niet alleen eet, maar combineert met eiwitten, vetten van goede kwaliteit, vezels of appelazijn, waardoor het moeilijker wordt voor het lichaam om glucose op te nemen.

4- Kies kruiden vanwege hun effect op de bloedsuikerspiegel 

Kaneel, dragon, gember, jeneverbes, marjolein en venkel helpen de bloedsuikerspiegel normaal te houden als onderdeel van een gezonde levensstijl.

5- Hoe zit het met alcoholgebruik?

Bij wijze van preventie is het belangrijk om het alcoholgebruik sterk te beperken. Alcohol bevat immers veel snelle suikers. Drink bij voorkeur rode wijn vanwege de antioxiderende tanninen, maar drink niet meer dan 2 glazen per dag, en niet elke dag.

We raden af om alcohol door suikerhoudende dranken zoals frisdrank te vervangen, omdat deze een zeer hoog glucosegehalte hebben. Geef de voorkeur aan zelfgemaakte vruchtensappen met pulp voor de aanvoer van vezels zonder toegevoegde suiker, of aan kruidenthee...

Sport: positieve gevolgen

Doe minstens 150 minuten per week, ofwel 30 minuten per dag, aan matige of langdurige lichaamsbeweging. Het is bewezen dat dit verstoorde functies als gevolg van metabole stoornissen helpt reguleren.

Lichaamsbeweging halveert het risico op diabetes op middellange termijn (3 jaar) als u al pre-diabetes hebt. In combinatie met een gezond voedingspatroon helpt beweging om de insulineresistentie te verminderen, waardoor de werking van insuline verbetert. Door de voedingsreserves aan te spreken helpt lichaamsbeweging om weer een gezond gewicht te bereiken of te behouden en worden spieren en botten sterker. Dit vergroot het zelfvertrouwen en gevoel van welzijn, twee aspecten die essentieel zijn om preventiemaatregelen vol te houden.

1/ "Fédération française des diabétiques" -https://www.federationdesdiabetiques.org