De darmen spelen een centrale rol in onze gezondheid

De darm, een belangrijke pijler van de gezondheid

Het slijmvlies van de dunne darm heeft een totale oppervlakte van 400 m² en is bekleed met cellen die enterocyten worden genoemd. Zij worden gekenmerkt door hun franjeachtige darmvlokken, die zelf bedekt zijn met microvilli. Deze cellen worden snel vernieuwd en leven 2 tot 6 dagen. Samen vormen zij de borstelzoom, die in korte tijd voedingsstoffen kan opnemen. Hoe beter de toestand van het slijmvlies, hoe beter de opname van voedingsstoffen.

Een tight junction gevormd door proteïnen verbindt de enterocyten. Tight junctions voorkomen dat schadelijke moleculen de bloedbaan binnendringen. Dit kunnen ziekteverwekkers (bacteriën en virussen), allergenen of toxines zijn. De bescherming van deze barrière wordt versterkt door de aanwezigheid van de darmmicrobiota en door het immuunsysteem van de darmen.

Maar het darmslijmvlies en de microbiota zijn kwetsbaar! Stress, onze onevenwichtige voeding, herhaald gebruik van geneesmiddelen, antibiotica en toxische stoffen kunnen een verstoring van het evenwicht in de microbiota veroorzaken (dit wordt dysbiose genoemd) of hyperpermeabiliteit van de darm (lekkende darm): het darmslijmvlies is niet meer waterdicht en laat infectieuze agentia door. De immuniteit kan dan worden verstoord en de vatbaarheid voor infecties kan toenemen.

Een falende darmbarrière heeft dus een duidelijke invloed op de algemene gezondheid.

Onze tips voor een goede darmgezondheid

Versterk het darmslijmvlies met glutamine en vitamine B2
Glutamine is een aminozuur dat dient als brandstof voor de enterocyten in het darmslijmvlies. Het is dus essentieel voor de vernieuwing en het onderhoud van dit slijmvlies. Glutamine komt voor in eiwitrijke voedingsmiddelen (vlees, vis, peulvruchten) en in spinazie, soja en peterselie.

La vitamine B2 staat bekend om zijn rol bij het gezond houden van de slijmvliezen: het helpt de weefsels groeien en herstellen. Het wordt aangetroffen in lever, spirulina, zachte kazen, rundernieren, eieren en melk. 

Het slijmvlies beschermen met antioxidantverbindingen
Het darmslijmvlies kan worden aangetast door ontstekingsverschijnselen en oxidatieve verschijnselen. Om het te beschermen is er niets beters dan verbindingen met een hoog antioxidant vermogen: druivenpolyfenolen, flavonoïden, ui (rijk aan quercetine), kurkuma (rijk aan curcumine), maar ook vitamine A, C en E. Bovendien metaboliseert de darmmicrobiota glutamine tot glutathion, een krachtig antioxidant.  

De microbiota in evenwicht brengen met probiotica
Een gezonde en evenwichtige microbiota is essentieel voor een goede darmgezondheid. De inname van probiotica (lactobacillen en bifidobacteriën die identiek zijn aan die in de microbiota aanwezig zijn) helpt om dit broze evenwicht te bewaren! We vinden deze in gefermenteerde melkproducten: yoghurt, kaas, zuurkool, kefir e.d.

De microbiota voeden met prebiotische vezels
De microbiota kan alleen maar gezond blijven als bij goed wordt gevoed! En hij is een grootverbruiker van prebiotische vezels, oplosbare vezels afkomstig van planten en verteerd door de microbiota. Zij bevorderen de ontwikkeling van goede bacteriën, en de vertering ervan leidt tot de productie van verbindingen die gunstig zijn voor het darmslijmvlies. 

Het slijmvlies tot rust brengen met planten
Bepaalde planten zijn bijzonder bekend om hun heilzame werking op de darmen: heemst, dat verzacht en verzacht, kalmerende melisse, krampstillende kamille, ontstekingsremmende pepermunt en zoethout.

De darmen, ons tweede brein?

200 miljoen neuronen, gliacellen en neurotransmitters die identiek zijn aan die in de hersenen, een veelheid van verbindingen: het enterische zenuwstelsel kan zonder overdrijven worden omschreven als het tweede brein.
De zenuwcellen in de darmen garanderen de motorische activiteit. Hiervan zijn 80% afferente zenuwcellen, aangezien zij via de nervus vagus informatie van de darm naar de hersenen overbrengen. De microbiota speelt ook een belangrijke rol bij de doorstroming en de kwaliteit van de uitwisselingen tussen de darmen en de hersenen.

Dit zenuwstelsel kan dan ook door verschillende oorzaken worden verstoord:

• afkomstig uit de hersenen: emoties en chronische stress leiden tot het vrijkomen van specifieke hormonen en neurotransmitters. Zij wijzigen de samenstelling van de microbiota aanzienlijk, terwijl tegelijkertijd de gevoeligheid van de spijsverteringsneuronen afneemt.
• afkomstig uit de microbiota: een verandering in de samenstelling ervan kan de overdracht van boodschappen wijzigen, onderbreken of omleiden.
• afkomstig uit het immuunsysteem: misleid door een verstoord evenwicht in de microbiota of door het binnendringen van ongewenste moleculen in de bloedbaan, kan het immuunsysteem op een extreme manier reageren en verkeerde informatie doorgeven aan de darmneuronen. Net als fake news dat viraal gaat. De machine gaat letterlijk in overdrive. De acute ontsteking die normaal gezien van voorbijgaande aard is, wordt chronisch, er treden intolerantie- en allergische reacties op, er ontstaat pijn of vermoeidheid zonder specifieke oorzaak.