Oxidatieve stress is een teken van een verstoord evenwicht tussen de productie van vrije radicalen en de antioxiderende afweer van ons lichaam. Deze stille bedreiging versnelt de celveroudering en speelt een centrale rol in de gezondheid. Gezien de toename van moderne risicofactoren zoals vervuiling en stress, wordt het begrijpen en beheersen van dit fenomeen cruciaal voor het behoud van onze gezondheid.

Wat betekent "oxidatieve stress" precies?

De productie van reactieve zuurstofcomponenten, genaamd oxidatieve stress doet zich van nature voor in onze cellen, met name tijdens de vele chemische reacties die daar plaatsvinden. Deze onstabiele moleculen die ook wel vrije radicalen worden genoemd, brengen een cascade van chemische reacties op gang die de structuur van de membraanlipiden en celeiwitten wijzigt.

Ze zijn onstabiel en verdwijnen snel, en de cellen beschikken over mechanismen om ze te neutraliseren. Het kan echter gebeuren dat ze tijdens hun korte levensduur onomkeerbare schade aanrichten aan celbestanddelen, of dat de antioxiderende voorzieningen worden gepasseerd.

Balans tussen oxidanten en antioxidanten in de cellen

Ons lichaam beschikt over een arsenaal aan endogene antioxiderende afweersystemen tegen oxidatieve aanvallen. Superoxidedismutase, katalase en glutathionperoxidase vormen de eerste enzymatische beschermingslijn.

De voeding versterkt dit natuurlijke schild dankzij vitamine C en E, zink en selenium. Deze voedingsstoffen vergemakkelijken de activiteit van deze enzymen en werken in synergie met elkaar om vrije radicalen te neutraliseren voordat ze onze cellen beschadigen.

Een bloedonderzoek kan deze oxidatieve balans meten aan de hand van verschillende markers, zoals urinezuur of ultragevoelige CRP. Deze beoordeling maakt het mogelijk om de inname van antioxidanten af te stemmen op de individuele behoeften.

Wat zijn de markers van oxidatieve stress?

De overmatige productie van oxiderende moleculen versnelt het natuurlijke proces van weefselveroudering. Schade hoopt zich geleidelijk op in het DNA, wat leidt tot verkorting van de telomeren (de uiteinden van chromosomen die ze tegen afbraak beschermen) en vroegtijdige celdood.

Deze afbraak zet een celreactie in gang die de moleculaire veranderingen vergroot. Er ontstaat een vicieuze cirkel: ontsteking genereert meer oxiderende verbindingen die op hun beurt de productie van ontstekingsbevorderende mediatoren stimuleren.

De gevolgen worden met name zichtbaar door:

• Versneld verlies van huidelasticiteit
• Verminderd regeneratievermogen
• Dalende cognitieve prestaties
• Grijs worden van het haar

Rol van reactieve zuurstofcomponenten (ROS) in de werking van de organen.

Reactieve zuurstofcomponenten wijzigen de werking van de vitale organen ingrijpend. In het hart- en vaatstelsel verzwakken ze de slagaderwanden en bevorderen ze de vorming van atheromateuze plaques.

In de hersenen verstoort de ophoping van ROS de overdracht van zenuwsignalen en tast ze de neuronen aan, wat een directe rol speelt bij de verslechtering van de cognitieve functies. De alvleeskliercellen ondergaan ook structurele wijzigingen onder invloed van vrije radicalen, waardoor de insulineproductie en dus de bloedsuikerregulatie in gevaar komen.

De vermenigvuldiging van ROS in de gewrichten zet een cascade van biochemische reacties in gang die schadelijk zijn voor het kraakbeen. Aangezien kraakbeen de botten beschermt tegen wrijving en slijtage, leidt de progressieve beschadiging ervan tot een verlies aan beweeglijkheid van de gewrichten en toenemende stijfheid en pijn.

Hoe kunt u oxidatieve stress op natuurlijke wijze verminderen?

Sporten

Het regelmatig beoefenen van gematigde lichaamsbeweging is een uitstekende manier om de natuurlijke afweer van het organisme te versterken. Een dagelijkse wandeling van 30 minuten of een yogasessie stimuleren de productie van endogene antioxidanten.

De juiste voeding kiezen

Het eten van voeding die rijk is aan natuurlijke pigmenten, zoals blauwe bosbessen, granaatappels en spinazie, versterkt dit beschermende schild. Deze voedingsmiddelen zitten boordevol bioactieve verbindingen die goed zijn voor de gezondheid en onstabiele moleculen neutraliseren.

Uw slaapbalans verbeteren

Bevorder een herstellende nachtrust door vóór 23.00 uur naar bed te gaan en beperk 's avonds uw blootstelling aan beeldschermen. Een goed herstel tijdens de nacht stelt uw lichaam in staat om zijn afweersystemen te regenereren. U kunt ook uw blootstelling aan verontreinigende stoffen verminderen door uw huis elke ochtend 15 minuten te luchten.

Antioxidanten: de bondgenoten van onze bescherming

Natuurlijke polyfenolen in groene thee, kurkuma en rode bessen werken als echte moleculaire schilden. Door de unieke chemische structuur van deze antioxidanten zijn ze in staat verschillende soorten vrije radicalen tegelijkertijd te neutraliseren.

De synergie tussen verschillende antioxidanten maximaliseert de doeltreffendheid van hun beschermende werking. Zo wordt vitamine E bijvoorbeeld na de neutraliserende werking ervan geregenereerd door vitamine C, waardoor er een

continue verdedigingsketen ontstaat. Zink en selenium stimuleren op hun beurt de aanmaak van antioxiderende enzymen door ons lichaam.

Mariene omega 3-vetzuren, met name die uit kleine vette vissoorten, nemen actief deel aan de celbescherming. De werking ervan wordt gecombineerd met die van andere antioxidanten om de weerstand van de celmembranen tegen dagelijkse oxidatieve aantasting te versterken.